زایلە - یکی از فرماندهان ارشد حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) گفت که این حزب تا زمانی که ترکیه اصلاحات قانونی برای رسیدگی به تبعیض علیه جمعیت کرد خود را انجام ندهد، به خلع سلاح بیشتر متعهد نخواهد شد و اگر آنکارا اقدامی نکند، گروه‌های دیگری ظهور کرده و مبارزه را از سر خواهند گرفت.
جمیل بایک، رئیس مشترک شورای اجرایی گروه حامی پ.ک.ک، اتحادیه جوامع کردستان (KCK)، در مصاحبه‌ای با تلویزیون استرک وابسته به پ.ک.ک که روز جمعه پخش شد، گفت: «تا زمانی که مسئله کردها از عرصه جنگ حذف نشود، مبارزه جاری نتایج کمی خواهد داشت، اما بسیاری از گروه‌ها از طریق این جنگ در کردستان به بقای خود ادامه خواهند داد.»
در ۱۲ مه، پ.ک.ک پس از درخواست عبدالله اوجالان، بنیانگذار این گروه، مبنی بر اینکه زمان آن رسیده است که مبارزه برای حقوق کردها را به عرصه سیاسی بکشاند، انحلال و قصد خود را برای خلع سلاح اعلام کرد.
بایک گفت یکی از خواسته‌های خاص پ.ک.ک از ترکیه این است که به اوجالان اجازه داده شود آزادانه فعالیت و ارتباط برقرار کند. رهبر پ.ک.ک از سال ۱۹۹۹ در جزیره ایمرالی در حبس انفرادی به سر می‌برد.
او افزود که این گروه همچنین از دولت ترکیه می‌خواهد که «قوانین آزادی و قوانین ادغام دموکراتیک را تدوین کند». پس از تحقق این امر، پ.ک.ک سلاح‌های خود را زمین خواهد گذاشت.
بایک گفت: «تا زمانی که این اتفاق نیفتد، هیچ کس نمی‌تواند از ما بخواهد که سلاح‌های خود را زمین بگذاریم.»
پ.ک.ک آتش‌بس یکجانبه اعلام کرده است و در ۱۱ ژوئیه مراسم خلع سلاح تشریفاتی برگزار کرد که در آن ۳۰ جنگجو، از جمله فرماندهان، سلاح‌های خود را سوزاندند.
بایک گفت که آنها به چند دلیل تصمیم به سوزاندن اسلحه‌ها گرفتند. اول، برای انجام یک حرکت نمادین در مواجهه با افزایش تعداد سلاح‌ها در سراسر جهان و تهدید درگیری در خاورمیانه. دوم، به این دلیل که پ.ک.ک نمی‌خواهد «دوباره بجنگد یا از سلاح استفاده کند. به همین دلیل است که دولت ترکیه باید مبنای قانونی ایجاد کند. اگر این کار را می‌کند، ما نمی‌خواهیم دوباره از سلاح استفاده کنیم.»
و سوم، سلاح‌ها مطابق با سنت‌های فرهنگی کردی در آتش سوزانده شدند. او گفت: «کردها در تاریخ خود فرهنگی دارند؛ آتش نشان دهنده روشنگری، نوآوری و پیشرفت‌های جدید است.»
آنکارا خواستار خلع سلاح کامل پ.ک.ک شده است. عمر چلیک، سخنگوی حزب حاکم عدالت و توسعه (AKP)، گفته است که همه جنگجویان پ.ک.ک باید ظرف چند ماه سلاح‌های خود را زمین بگذارند.
پروین بولدان، عضو حزب برابری و دموکراسی خلق‌های طرفدار کردها (DEM) و یکی از اعضای تیمی که مذاکرات صلح را رهبری کرده است، گفت که هیچ جدول زمانی برای خلع سلاح پ.ک.ک وجود ندارد «زیرا ما نمی‌توانیم یک مشکل ۵۰ ساله را در عرض دو یا سه ماه حل کنیم.»
بایک گفت که خلع سلاح بیشتر فراتر از مراسمی که این ماه برگزار شد، تا زمانی که ترکیه اصلاحات قانونی و سیاسی انجام ندهد، اتفاق نخواهد افتاد.
روند صلح توسط یک کمیسیون پارلمانی که در حال تأسیس است، هدایت خواهد شد. نمایندگان فراکسیون پارلمانی احزاب سیاسی ترکیه روز جمعه با رئیس پارلمان دیدار کردند و این کمیسیون ظرف چند روز تشکیل خواهد شد. این کمیسیون از حمایت سیاسی گسترده‌ای برخوردار است، به جز از سوی حزب ملی‌گرای افراطی IYI.
بایک در مورد ماموریت این کمیسیون ابراز تردید کرد و گفت که تنها هدف آن نمی‌تواند خلع سلاح باشد. وی گفت: «اگر پ.ک.ک خود را مسلح کرد، به این دلیل نبود که می‌خواست از سلاح استفاده کند. دولت ترکیه، از طریق سیاست‌ها و عملکردهای خود، آنها را مجبور به انجام این کار کرد. به همین دلیل است که جنبش مسلحانه توسعه یافت. اگر آنها جنبش مسلحانه نمی‌خواهند، باید سیاست‌های خود را تغییر دهند. تنها در این صورت مشکل حل خواهد شد. مسئله سلاح به تنهایی مشکل را حل نمی‌کند.»
کردها در دولت‌های متوالی ترکیه مورد تبعیض قرار گرفته‌اند. گاهی اوقات، زبان آنها ممنوع و ملیت آنها انکار شده است. امروزه، بسیاری از سیاستمداران کرد به اتهامات مبهم مرتبط با تروریسم در زندان هستند.
بایک گفت: «این جنبش [پ‌ک‌ک] یک هدف واحد دارد: آزادی، دموکراسی و سوسیالیسم. این جنبش از بدو تأسیس بر این پایه بنا نهاده شد و همچنان بر همین پایه فعالیت می‌کند. این جنبش هرگز تسلیم نخواهد شد.»