افزایش اعتماد عراقی‌ها به نظام سیاسی، قضائی و امنیتی کشور / نگراش متفاوت شهروندان اقلیم کردستان

زایلە - موسسه گالوپ اخیرا پژوهشی به قلم «بندیکت ویجرس»و «محمد یونس» درباره وجود نشانه‌های ثبات و استقرار در عراق، با وجود تنش‌ها و تلاطم بسیار در خاورمیانه، منتشر کرده است که بنیاد سیاست خارجی عراق این  پژوهش را  ترجمه و تلخیص کرده است.

بر اساس این پژوهش اعتماد به مقامات و نهادهای اساسی در عراق، در بالاترین مراتب خود قرار دارد و چهره کنونی عراق که بی ثباتی اش، سالها به عنوان تیتر نخست روزنامه ها بوده است؛ به گونه ای است که گویی این کشور از دل خاکستر سربرآورده است .

براساس پژوهش موسسه گالوپ، اعتماد عراقی ها به دولت این کشور در حال افزایش است و به بالاترین میزان خود یعنی یعنی 56 درصد در سال 2023 رسیده است درحالیکه این میزان حمایت و اعتماد در سال 2022 حدود 37 درصد بوده است . نکته دیگر اینکه، این درصد به استثنای کشورهای ایران با 60 درصد و اردن با 77 درصد، در خاورمیانه جزو بالاترین آمارهاست.

در این پژوهش با اشاره به پیامدهای منطقه ای ناشی از جنگ بین حماس و اسرائیل، تصریح شده است، این وضعیت ممکن است سنگ محک و آزمونی برای عراقی ها باشد و چه بسا که این کشور را در آستانه و لبه شرایط بحران و تنگنا قرار دهد.

این پژوهش با اشاره به نحوه رهبری و هدایت کشور می افزاید محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق از مقبولیت بالایی برخوردار است به گونه ای که مقبولیت وی در سال 2023 به 51 درصد رسیده است  که بالاترین درصد از سال 2014 به بعد به شمار می آید ضمن آنکه میزان مقبولیت (نخست وزیر) در سال 2022 نیز به 34 درصد رسیده بود و در سال 2019 به 13 درصد رسید  که کمترین میزان حمایت و مقبولیت در منطقه بوده است.

بر اساس این پژوهش، عراقی ها در حال حاضر در مقایسه بسیاری از کشورهای همسایه دیگر در خاورمیانه، نگاه مثبت تری به مقامات خود دارند اما با این حال، این نظرات مثبت در سراسر عراق یکسان و مشترک نیست، اما بیشترین پیشرفت و بهبود در ارزیابی ها جایی جز اقلیم کردستان نیست. این در حالی است که محمد شیاع السودانی، نخست وزیر جدید عراق در سال 2023، در میان عراقی ها 69 درصد محبوبیت به دست آورد که بالاترین رتبه ثبت شده توسط گالوپ برای نخست وزیران عراقی از زمان انجام این نظرسنجی ها در سال 2012 بوده است.

پژوهش موسسه گالوپ در ادامه تاکید کرده است در حالی که جوانان و نوجوانان عراقی زیر 30 سال به عنوان نیروی محرکه جنبش‌های اعتراضی جمعی به ویژه اعتراضات سال 2019 به شمار می آیند اما آنها به همان میزان 68 درصدی که افراد مسن تر نگاه مثبتی به السودانی داشته اند، جوانان زیر سی سال نیز همین نگرش مشابه را داشته اند

پژوهش موسسه گالوپ تصریح می کند 55 درصد از ساکنان اقلیم  کردستان عراق، بر این باورند که عملکرد السودانی رضایت بخش است در حالی که این رقم در بقیه مناطق عراق به  71 درصد می رسد اما با وجود این موضوع و علیرغم آنکه نشانه هایی از ثبات سیاسی به چشم می خورد؛ هنوز چالشهای بلند مدتی در عراق باقی است به گونه ای که 86 درصد از مردم این کشور معتقدند فساد در دولت بسیار گسترده است که این بالاترین میزان در جهان است. در همین حال  76 درصد از شرکت کنندگان در  این نظرسنجی بر این باورند انتخابات در عراق عادلانه نیست و این نشان می دهد هنوز راه پر پیچ و خمی برای دستیابی به مشروعیت سیاسی پیش رو خواهد بود.

در ادامه این پژوهش آمده است، اعتماد عراقی ها به نهادهای اساسی دولتی همچنان در سال 2023 افزایش یافته و رکورد های جدیدی خلق کرده است که با سطوح قبلی مطابقت داشته است . در این نظرسنجی،  اعتماد عراقی ها به پلیس این کشور  به 82 درصد رسیده است که این رقم، بالاترین میزان ثبت شده تا کنون به شمار می آید ضمن آنکه برای حمایت از ارتش عراق نیز ، همین آمار 82 درصدی ثبت شده است که بالاترین رکورد از سال 2009 به بعد به شمار می آید. در این میان اعتماد عراقی ها به دستگاه قضایی این کشور نیز بسیار افزایش یافته است  و اگر چه در مقایسه با دیگر ارقام ممکن است پایین تر باشد اما 57 درصد از عراقی ها از عملکرد دستگاه قضایی رضایت دارند که این، بالاترین درصد کلی در بیش از یک دهه به شمار می آید.

در خصوص شاخصهای اقتصادی نیز، پژوهش و نظرسنجی موسسه گالوپ حکایت از آن دارد که نیمی از عراقی ها این احساس را داشته اند که اقتصاد کشورشان در سال 2023 رو به بهبود گذاشته است اگرچه 32 درصد بر این باور بوده اند که وضعیت بدتر می شود اما این آمارها به طور کلی نشان می دهد، اوضاع اقتصادی عراق در حال بهبود است. در همین حال سیگنال های مثبتی نیز از بازار کار عراق دریافت شده است به گونه ای که 39 درصد بر این باورند اکنون زمان مناسبی برای پیدا کردن شغل است اگرچه 59 درصد بر این باورند که زمان خوبی نیست ولی باز هم این رقم نشان می دهد اوضاع فعلی، مثبت ترین زمانی است که عراقی ها در مورد فرصت های شغلی طی یک دهه گذشته درباره آن اظهار نظر کرده اند.

از سوی دیگر در اقلیم کردستان عراق، این درصد فقط عدد 24 در صد را نشان می دهد که در مقایسه با آمار ساکنان دیگر مناطق عراق که معتقدند اقتصاد در حال بهبود است، یعنی همان 55 درصد، کمتر از نصف است. دیدگاه و چشم انداز ساکنان کردستان عراق به بازار کار محلی نیز 23 درصد است در حالی که در بقیه مناطق عراق این رقم 42 درصد بوده است.

پژوهش موسسه گالوپ در خصوص رشد ناخالص داخلی نیز به آمارهای صندوق بین المللی پول استناد کرده و آورده است ، این صندوق انتظار دارد رشد تولید ناخالص داخلی عراق در سال 2024 به دلیل کاهش تولید نفت کاهش یابد، اما هنوز هم زمینه های زیادی برای بهبود نگرش اقتصادی عراقی ها وجود دارد.

این پژوهش تاکید دارد با گذشت 21 سال از حمله آمریکا به عراق و از زمانی که موسسه گالوپ فعالیتهای خود را درباره بررسی شاخصها در عراق آغاز کرد؛ مردم این کشور برداشت و نگرش مثبتی به آینده داشته اند و به نظر می رسد جاه طلبی های کسانی که از جنگ در عراق دفاع می کردند؛ با تشویق دموکراسی در عراق، توسعه فرصت های اقتصادی و توانمند سازی دولت محلی که برای بسیاری از عراقی ها سودمند بوده است؛ بیش از پیش آشکار می شود.

این پژوهش در پایان تاکید می کند بر خلاف عراقی ها، ساکنان اقلیم کردستان، واقعیت های پیرامونی خود را متفاوت تر می‌نگرند ؛ اگر چه ممکن است این نگرش متفاوت آنها، همراه با افزایش تنش ها در منطقه و چالش های داخلی بلند مدت، برای آنها تداعی کننده این مساله باشد که مسیر پیش روی آنها برای رسیدن به ثبات ، مسیری بسیار شکننده خواهد بود.